Agile werken
Al een aantal jaren is 'agile' (of 'Agile') een bekende term en ook een misbruikte term. In de context van het denken in protocollen wordt het Agile Manifesto weer naar boven gehaald en toegelicht hoe deze te interpreteren.
- Individuals and interactions over processes and tools
- Working software over comprehensive documentation
- Customer collaboration over contract negotiation
- Responding to change over following a plan
Individuen en interactie boven processen en tools
Mensen en hun interactie zijn belangrijker dan processen, procedures en 'computer says no', tools dus. Als we dat echt zo vinden, dan mogen we dus geen processen ontwerpen en procedures stellen die wél boven mensen staan! Voorbeelden als Scrum, Kanban en Scaled Agile Framework (SAFe) doen een poging om invulling te geven aan 'agile' ... maar deze zouden NOOIT boven de mensen en hun interacties mogen staan ... als deze stelling waar blijft. En bij (de toepassing van) deze frameworks kun je daar je twijfels bij hebben.
Maar hoe dan wel? Nou, er zit weldegelijk waarde in processen en tools. Bij geautomatiseerde
processen ... zijn deze zelfs geautomatiseerd (tja, dat zegt het ook, niet? 
) En toch. Het
hoort bij deze stelling dat we ín onze geautomatiseerde processen mogelijkheden ontwerpen en
inbouwen waar menselijke interventie mogelijk is! Dát is waarde geven aan processen en tools,
namelijk het gemakkelijk maken en automatiseren daarvan, en tegelijk openingen en mogelijkheden
realiseren voor interventie.
Werkende software boven uitgebreide documentatie
Documentatie is belangrijk. Het is goed als je kunt teruglezen hoe iets ontstaan of ontworpen is. ECHTER ... de werkende software is wat er toegepast, gebruikt wordt! Daarom is de werkende software belangrijker dan de (uitgebreide) documentatie.
Hoe is dat voor wetgeving? Wetgeving wordt steeds meer door software uitgevoerd. Wat is er dan
belangrijker? De wet natuurlijk ... en toch zijn de regels die in software vastgelegd zijn, de
daadwerkelijk uitgevoerde wet. Het is daarom zeer van belang dat deze regels duidelijk, transparant
en te controleren zijn. Hier zit nog wel een 'gat' met de praktijk van vandaag 
Klant samenwerking boven contractonderhandeling
Samenwerking wordt hier boven contracten gesteld. Ja, contracten zijn belangrijk en uiteraard horen we de wet te volgen. En toch. Als het erop aankomt, is het belangrijk dat we gericht zijn op samenwerking ipv wetten en contracten. Hierin ligt ook vooral de waarde dat we samen verder komen en dus is samenwerking belangrijker dat 'gelijk hebben' of 'wat staat er in het contract'.
Dit geldt voor samenwerking en/of contracten tussen overheden, tussen overheden en private partijen. Maar dit gaat ook over overheid en burger! Op welke manier zou het mogelijk zijn dat de overheid met de burger samenwerkt ipv contracten uitvoeren zonder betrokkenheid bij de burger?
Reagerend op verandering boven het volgen van een plan
Zonder doel weten we niet waar we naartoe onderweg zijn. Zonder plan komen we niet tot ons doel. Maar als we een plan opstellen zouden we open moeten blijven voor veranderingen. Het is een zekerheid dat bij de uitvoering van ons plan er veranderingen op onze weg komen. Dat betekent niet dat we geen plan hoeven maken. De vraag is hoe we kunnen bijsturen en adopteren, kunnen reageren op die veranderingen.