Glossary
Authenticatie
Om de gebruiker te herkennen is een authenticatie proces nodig. In dit project is de gehele authenticatie overgeslagen en dus buiten scope.
Autorisatie
Autorisatie is het proces waarbij een gebruiker rechten (of privileges) verkrijgt. In dit project is er afgeschermde data. Per gebruiker of rol kan de afscherming verschillen. Oftewel per rol of gebruiker zijn de privileges tot data verschillend.
Axioma
Een axioma is in (de wiskunde en) de logica een niet bewezen, maar als grondslag aanvaarde bewering - bron wikipedia.
Dataset
Een collectie van bij elkaar horende gegevens. Dat kan bestaan uit een enkele tabel, maar ook uit een verzameling tabellen uit een database.
Als een deel van een dataset geduid wordt, dan wordt vaak gesproken over een subset.
Dit is vooral jargon wanneer over databases gesproken wordt. In geval van Linked Data wordt er meer gesproken over een graph of subgraph.
Graph
In geval van Linked Data wordt data gezien als nodes met relaties. Het totaal aan nodes en relaties vormen samen een graaf of graph (Engels). In de techniek wordt vooral de Engels notatie gebruikt.
Je zou kunnen stellen dat een collectie van data voor een bepaalde context bij elkaar horend één graph vormen. Dit lijkt op zoals er over datasets gesproken wordt. En vergelijkbaar met een deel van een dataset, kan ook een deel van een graph aangeduid worden met subgraph.
Dit is vooral jargon wanneer de data Linked Data betreft. In geval van meer traditionele vormen als REST API's en databases wordt over datasets gesproken.
Inferentie
Inferentie gaat over het afleiden of gevolgtrekking van nieuwe kennis uit bestaande kennis en axioma's. In Linked Data is dit een bekend begrip.
Inference is the derivation of new knowledge from existing knowledge and axioms. In an RDF database, inference is used for deducing further knowledge based on existing RDF data and a formal set of inference rules. - bron: ontotext.
Linked Data
Linked data is een manier om data te structureren en te verbinden over het web en maakt gebruik van standaarden zoals URI's, RDF en ontologieën gedefinieerd in RDF zoals RDFS, OWL en SHACL.
Open Policy Agent
Open Policy Agent (OPA) is een open-source beleidsmotor voor toegangscontrole en beleidsautomatisering in softwaretoepassingen. Het maakt gebruik van de beleidstaal genaamd Rego om beleidsregels te definiëren en uit te voeren. Rego is ontworpen om leesbare en krachtige beleidsregels te maken. OPA integreert met verschillende services en applicaties en kan complexe beveiligings- en autorisatievereisten implementeren door Rego-beleidsregels te evalueren op basis van inputgegevens, waardoor wordt beslist of een actie al dan niet wordt toegestaan. Dit wordt vaak gebruikt in moderne IT-omgevingen voor flexibele en geautomatiseerde beleidsafdwinging.
- Documentatie
- Policies in Rego lang
OWL
OWL staat voor de Web Ontology Language en is een gestandardiseerde taal voor het formaliseren van ontologieën op basis van Linked Data.
Privacy Enhancing Technologies (PETs)
PET is een verzamelnaam voor verschillende technieken die de afscherming van (persoons-)gegevens ondersteunen. PETs faciliteren dat analyses kunnen worden uitgevoerd zonder de onderliggende data in te zien, zo worden toepassingen mogelijk die anders onmogelijk zouden zijn. PETs zien wij dan ook niet als technieken die autorisaties inregelen voor het bevragen van specifieke data, maar faciliteren voornamelijk analyses waarbij toegang tot de onderliggende data niet toegestaan/gewenst is.
| Voorbeelden: | |
|---|---|
|
|
Zie ook:
RDF
RDF staat voor Resource Description Framework. Het is een gestandardiseerd model voor het opslaan van verwerkbare gegevens en biedt zeer veel flexibiliteit mbt het structureren en beschrijven van gegevens.
SHACL
SHACL staat voor Shapes Constraint Language. Het is een W3C standaard voor het valideren van RDF data volgens een Shacl model. Via Shacl kun je zogenaamde Shapes definieren die structuren beschrijven van RDF data. Vervolgens kan RDF data getoetst worden om te controleren of deze voldoet aan deze shapes.
SPARQL
Sparql is een querytaal voor het bevragen en manipuleren van Linked Data op basis van de RDF standaard. Sparql biedt o.a. de mogelijkheid om complexe vragen te stellen aan Linked Data waarbij er op zoek gegaan wordt naar 'oplossingen' die voldoen aan de vraag.
SPARQL Endpoint
Een SPARQL endpoint is een REST API die SPARQL queries kan uitvoeren. Het betreft hier een W3C standaard.
Triplestore
Een triplestore is een database voor het opslaan en bevragen van Linked Data op basis van de RDF standaard. Vaak biedt een triplestore een SPARQL endpoint aan.
Uniform Resource Identifier
Een reeks tekens die wordt gebruikt om een bron op een computernetwerk te identificeren, waarvan het bekendste type het webadres of een URL is.
Upperontologie
Een upperontologie, of upper ontology (EN), is een ontologie welke algemene termen bevat of termen die over meerdere domeinen bestaan. Andere woorden voor upperontologie zijn top-level ontologie, uppermodel of foundation ontology.
In information science, an upper ontology (also known as a top-level ontology, upper model, or foundation ontology) is an ontology (in the sense used in information science) that consists of very general terms (such as "object", "property", "relation") that are common across all domains. An important function of an upper ontology is to support broad semantic interoperability among a large number of domain-specific ontologies by providing a common starting point for the formulation of definitions. Terms in the domain ontology are ranked under the terms in the upper ontology, e.g., the upper ontology classes are superclasses or supersets of all the classes in the domain ontologies.
bron: wikipedia